Om vanuit een langdurige afhankelijkheid van een uitkering een stap te zetten naar actief meedoen in de samenleving is niet voor iedereen even gemakkelijk. Door de professionals in de uitvoering wordt aangegeven dat de motivatie, het zelfvertrouwen van betrokkenen en de steun vanuit de directe omgeving cruciaal zijn voor succes. Naast de noodzaak dat betaald werk ook moet lonen en niet moet leiden tot minder inkomsten als gevolg van het verminderen en/of wegvallen van allerlei toeslagen. De uitkomst kan ook zijn dat men (opnieuw) actief is, een maatschappelijke bijdrage levert, waardoor problemen zijn verminderd.

Deze veranderopgave richt zich op

• activering van Arnhemmers die langdurig afhankelijk zijn van een uitkering, naar 'werk' in brede zin;
• het motiveren van Arnhemmers om zoveel mogelijk in een eigen inkomen te voorzien en/of anderszins een bijdrage te leveren aan de samenleving en hierdoor minder afhankelijk te worden van maatschappelijke voorzieningen;
• aanbod vanuit de leefwereld van het individu en het gezin om van daaruit te ontdekken welke stappen er nodig zijn om tot participatie te komen, bij voorkeur in de vorm van betaald werk. Het uitgangspunt is niet het stelsel van de sociale zekerheid en de daarbij horende regels en procedures en ook niet het palet aan welzijns-, zorg- en re-integratie-instrumenten, maar de vraag van de betrokkene. Maar dat betekent niet dat het vrijblijvend is.

De titel van deze veranderopgave betekent een doorbraak op verschillende niveaus:

• doorbraak op individueel niveau;
• doorbraak in de uitvoering van de Participatiewet;
• doorbraak op de arbeidsmarkt;
• doorbraak in de samenwerking met bedrijven en instellingen;
• doorbraak in de uitvoering van wet- en regelgeving;
• doorbraak van stedelijke naar wijkgerichte uitvoering.

• Vanuit een nieuwe benadering Arnhemmers met een langdurige afhankelijkheid van een uitkering weer actief te maken richting werk. Dat is misschien niet voor iedereen mogelijk, maar daar waar er in geslaagd wordt om weer kansen te bieden om (op termijn) weer in een eigen inkomen te voorzien, moeten deze kansen worden benut;
• De uitkering te bezien als een investering voor participatie die zowel individueel als maatschappelijk een meerwaarde moet opleveren (maatschappelijke kosten en baten). Bij Doorbraak naar werk wordt 'werk' breed gezien. De voorkeur gaat uit naar uitstroom naar betaald werk, maar in de maatwerkafspraak kan het ook betekenen dat het gaat om deels betaald werk, deels uitkering en/of een afspraak hebben dat mensen al dan niet tijdelijk worden ontheven van de sollicitatieplicht als overeengekomen is dat zij Activerend Werk, vrijwilligerswerk en/of mantelzorg verrichten;
• Het betekent ook dat wederkerigheid van diezelfde Arnhemmers verwacht mag worden zoals opgenomen in het maatwerkplan. Hierin worden zowel positieve als negatieve prikkels opgenomen. Positief in de zin dat men er (ook financieel) op vooruit kan gaan en negatief in de zin dat wanneer gemaakte afspraken niet worden nagekomen dit ook financiële gevolgen kan hebben. De basis hiervoor is het "maatschappelijk contract" dat met deelnemers wordt afgesloten en een (wederzijdse) verplichting is in het kader van de Participatiewet.

Bijdrage aan de Arnhemse hoofddoelen

• Deze veranderopgave gaat een grote impact krijgen op de wijze waarop beleid en uitvoering in de Participatiewet vorm worden gegeven. Geen “top-down” nieuwe regels en projecten maar creativiteit is nodig om te bepalen wat in specifieke gevallen kan helpen om het perspectief op werk te vergroten.
• Hier zijn de werkcoaches aan zet, niet als uitvoerders van regels, maar als coaches die vanuit nabijheid werken. Zij hebben tot taak om met de betrokkene de mogelijkheden te onderzoeken en te benutten. Daarbij is de verbinding met onderwijs van cruciaal belang;

• Om de arbeidsparticipatie te vergroten gaan de teams Leefomgeving en het cluster Werk&Inkomen een nieuwe wijk en gezinsgerichte aanpak ontwikkelen voor mensen uit de bijstand. Dit vraagt om een geheel ander werkproces dat dichtbij mensen en vanuit de wijk wordt vormgegeven. In de Perspectiefnota is hiervoor in 2017 een bedrag van 0,5 miljoen beschikbaar gesteld om eenmalig extra investeringen te doen. Verwachting is dat deze investeringen vanaf 2018 leiden tot een cumulatief hogere uitstroom van mensen uit de bijstand, oplopend tot 0,5 miljoen in 2021. Er worden enkele proeftuinen in vier wijken (Geitenkamp, Malburgen, Kronenburg en Elden) in 2018 gestart die deze werkwijze "bottom up" ontwikkelen en uitvoeren om daarna, op basis van de opgedane kennis en ervaring, dit breed toe te passen in alle wijken vanaf 1 januari 2019. Dit vraagt om een nauwe afstemming van werkcoaches met de sociale wijkteams en teams Leefomgeving;
• Om te komen tot een integrale aanpak krijgen de sociale wijkteams eveneens toegang tot de instrumenten voor arbeidstoeleiding. Zij gaan nu ook de toewijzing van de trajecten schulddienstverlening doen;
• De teams Leefomgeving ontwikkelen mogelijkheden en kansen in de wijk voor 'werk' (in de brede zin). Een van de pilotmaatregelen die na het verschijnen van de Perspectiefnota is uitgewerkt betreft het invoeren van een premieregeling, waarbij de teams Leefomgeving € 5.000 aan hun wijkbudget toegevoegd krijgen, wanneer zij voor tenminste een half jaar een Arnhemmer uit de bijstand halen;

• De samenwerking in het kader van Activerend Werk wordt versterkt doorgezet met meer nadruk op mogelijkheden om door te stromen naar betaald werk;
• De ontwikkeling van het Werkbedrijf Arnhem wordt versneld om de instroom vanuit de veranderopgave "Doorbraak naar werk" optimaal te faciliteren in de vorm van trajecten voor arbeidsontwikkeling. Hiervoor wordt momenteel een bedrijfsplan ontwikkeld, waarbij het er naar uitziet dat veel regiogemeenten mee gaan participeren in het Werkbedrijf;
• De procedures voor het aanvragen en toetsen van een uitkering vanuit de Participatiewet blijven op stedelijk niveau, maar worden getoetst opdat zij een maximale bijdrage leveren aan 'Doorbraak naar werk'.

Veranderopgave Doorbraak naar werk heeft relatie met en kan impact hebben op:

De veranderopgave Doorbraak naar werk heeft ook een nauwe relatie met de veranderopgave Zorg dichterbij.

Samenhang met budgetten reguliere taakvelden