Wonen en ruimte | Begroting 2018

Stad

Arnhem als vitale en aantrekkelijke stad om in te wonen, te werken en te verblijven;
Ontwikkelen en beheren van de fysieke stad door de eigen Arnhemse kwaliteiten te onderkennen en hierop actief voort te bouwen;
Vinden van het evenwicht tussen het volgen van een heldere ruimtelijke koers op hoofdlijnen en het flexibel benutten van kansen en de energie vanuit de stad;
Situationeel toepassen van gemeentelijk grondbeleid en de al onder handen zijnde gemeentelijke grondexploitaties tot een goed einde brengen. Het gaat onder andere om de zuidelijke binnenstad en Schuytgraaf;
Exploitatiegronden die nog in handen zijn van de gemeente, maar waar nog geen plan voor is, zo goed mogelijk (zowel beleidsmatig als opbrengstmatig) inzetten voor ontwikkeling van de stad;
Andere partijen die aan de slag zijn of willen gaan met de ontwikkeling van de stad, worden hierbij gestimuleerd en (kostenneutraal) begeleid;
Lopende gemeentelijke investeringsprojecten (zoals Malburgen) afronden.

Ruimtelijke ordening

De Arnhemse visie op de fysieke ruimte is een stip op de horizon, geen blauwdruk van wat het moet worden. Dat geeft de ruimtelijke ontwikkeling de nodige flexibiliteit om in te kunnen spelen op de eigen Arnhemse kwaliteiten en om ruimte te geven aan creativiteit en ondernemerschap. Flexibiliteit in de uitvoering vraagt wel om robuuste en heldere kaders op hoofdlijnen zoals bestemmingsplannen.
Sobere en doelmatige implementatie van de Omgevingswet: de basis op orde op het moment van invoering van de wet.

Meer informatie over voornoemde onderwerpen is te vinden in taakveld Ruimtelijke ordening.

Grondbeleid

Het gemeentelijk grondbeleid speelt in op nieuwe ontwikkelingen en biedt maatwerk per situatie en locatie. Ontwikkelingen door andere partijen dan de gemeente worden gestimuleerd en zullen door de gemeente worden begeleid.

Meer informatie is te vinden in het taakveld Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen).

Wonen en bouwen

De beleving van Arnhem als aantrekkelijke stad wordt beïnvloed door de kwaliteit van zowel het bestaande woningaanbod als de nieuwbouwplannen en de woon- en leefomgeving. In de Arnhemse woonprincipes 2025 die in 2015 zijn vastgesteld, wil Arnhem haar positie als aantrekkelijke woonstad in de regio versterken;
De komende jaren groeit de stad nog wat verder, vervolgens zal zij zich stabiliseren. Dit daagt Arnhem uit om strak te koersen: wat is nodig om de aantrekkelijkheid van de stad te behouden en welke keuzes horen daarbij?

Meer informatie over voornoemde onderwerpen is te vinden in het taakveld Wonen en bouwen.

Doelen vanuit de veranderopgaven

Vitale economie Arnhem Nijmegen

Aantrekkelijke (centrum)stad aan de rivier

Veranderopgave Circulair Arnhem

Komen tot een Visie Circulair Arnhem 2018

Zorg Dichterbij

Langer veiliger, zelfstandiger en gelukkiger kunnen blijven wonen in de wijk.

Doelen vanuit de reguliere opgaven


Wonen en Ruimte
Doelen Reguliere opgaven

R08.01	Ruimtelijke kwaliteit is op orde;
R08.02	Voldoende aanbod voor wonen en werken op de juiste plek;
R08.03	Het realiseren van nieuwe ontwikkelingen tegen aanvaardbare maatschappelijke offers en kosten;
R08.04	Het verhogen van de kwaliteit van het ruimtegebruik, de zeggenschap voor de burger en de marktwerking op de grondmarkt.

PRESTATIEDOELEN vanuit de veranderopgaven en reguliere opgaven

	Gekoppeld met
Prestatiedoelen Regulier programma	Opgaven	Regulier doel
PD08.01 Het begeleiden van ontwikkelingsplannen van derden (andere grond-pandeigenaren dan de gemeente)		R08.03
PD08.02 Arnhem vitaal en aantrekkelijk maken als stad om in te wonen, te werken, te ontmoeten en te verblijven	O01.02	R08.02
PD08.03 Huisvesting bieden aan specifieke doelgroepen	O04.05	R08.02
PD08.04 Vergroten van de energieprestatie en duurzaamheid van de bestaande sociale voorraad	O02.01	R08.03
PD08.05 Doorstroming bevorderen aan de onderkant van de woningmarkt		R08.02
PD08.06 Zelf bouwen bevorderen		R08.02
PD08.07 Kwaliteit verbeteren van de bestaande woningvoorraad		R08.02
PD08.08 Inwoners langer zelfstandig laten wonen	O04.05	R08.02
PD08.09 Ontwikkelen en beheren van de fysieke stad door de eigen Arnhemse kwaliteiten te onderkennen en hierop actief voort te bouwen;	O01.02	R08.01; R08.04

Monitoring

Wonen

de Woonmonitor (statische gegevens over het wonen in Arnhem);
woningbouwplanning en monitoring realisering;
monitoring prestatie-afspraken met de corporaties.

Grondexploitatie (niet-bedrijventerrein)

Grexmanager.

Vergunningen

rapportages ODRA.

Verbonden partijen


GO Arnhem Nijmegen City Region
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Laag
Doel	Samenwerken aan goed wonen, werken en leven in de regio Arnhem-Nijmegen

Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA)
Rechtsvorm	Gemeenschappelijke regeling
Risicoprofiel	Hoog
Doel	Goede en efficiënte vergunningverlening en handhaving op het gebied van milieu, bouwen, natuur en water.

Voor meer informatie wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen en de bij dit programma behorende taakvelden.

Overige partijen

Woningcorporaties

Belangrijke raadsonderwerpen

Voorbereiding implementatie Omgevingswet;
Monitoring prestatie-afspraken en nieuwe afspraken (ter kennisneming);
Woningbouwplanning en nieuwe regionale afspraken met de provincie;
Actualisering Volkshuisvestelijke kader 2016-2018 en Uitvoeringsagenda 2017-2018 van de Arnhemse woonprincipes 2025;
Uitwerking hoe kan worden ingezet op de thema's als sociale huurwoningen en goedkope koopwoningen, middenhuur en bijzondere woonvormen( waaronder zelfbouw).

Actuele beleidskaders

Nota Zicht op Gegronde Keuzes;
Herijking van het grondbeleid uit 2005 (Nota Grond(ig) bezien!) in 2013;

Arnhemse Woonprincipes 2025;
Volkshuisvestelijk kader 2016-2018;
Uitvoeringsagenda 2017-2018;
Huisvestingsverordening 2016;
Starterslening.

Regulier programma 8. Wonen en ruimte	Rekening	Begroting 2017		Begroting	Meerjarenraming
	2016	Geamendeerde	t/m Raad (10-7-'17)	2018	2019	2020	2021
Bedragen x € 1.000
Middelen

Lasten	59.032	45.405	75.862	42.286	28.031	32.257	29.565
Baten	53.550	45.878	74.166	39.182	24.108	29.518	33.502
Saldo van baten en lasten	-5.482	473	-1.696	-3.104	-3.923	-2.739	3.937

Toevoegingen aan reserves	952	1.337	1.374	1.472	104	251	6.926
Onttrekkingen aan reserves	4.386	2.865	3.028	1.915	1.111	493	493
Mutaties reserves	3.434	1.528	1.654	443	1.007	242	-6.433

Resultaat	-2.048	2.001	-42	-2.661	-2.916	-2.497	-2.496

Toelichting mutaties 2018 t.o.v. 2017 (t/m Raad 10 juli 2017)	Bedrag
Bedragen x € 1.000
Lasten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
- Implementatie Omgevingswet	190
- Actualisatie kapitaallasten	37
- Taakstelling op R8	-50
- Renteverlaging op activa (van 4% naar 2%)	-193

Bestaand beleid
- Fasering niet-grondexploitatieprojecten (volume uitgaven obv FJP 2016 neemt af). Zie ook baten	-16.454
- Eenmalige afwikkeling niet-grondexploitatieprojecten (in 2018 0 tegen 1.010 in 2017)	-1.010
- Fasering grondexploitatieprojecten (volume uitgaven obv FJP 2016 neemt toe). Zie ook baten	-16.347
- Fasering overige projecten (volume uitgaven neemt af). Zie ook baten	370
- Afname stimuleringsmaatregelen wonen door eenmalige bijdragen 2017	-250
- Verschuiving capaciteitskosten	131

Totaal lasten	-33.576

Baten
Bestedings- en bezuiningsvoorstellen
-
Bestaand beleid
- Fasering niet-grondexploitatieprojecten (volume inkomsten obv FJP 2016 neemt af). Zie ook lasten	-16.456
- Eenmalige afwikkeling niet-grondexploitatieprojecten (in 2018 0 tegen 2.900 in 2017)	-2.900
- Eenmalige afwikkeling grondexploitatieprojecten (in 2018 646 tegen 1.466 in 2017)	-820
- Fasering grondexploitatieprojecten (volume inkomsten obv FJP 2016 neemt toe). Zie ook lasten	-14.999
- Fasering overige projecten (volume inkomsten neemt af). Zie ook lasten	370
- Afname stimuleringsmaatregelen wonen	-100
- Diversen	-79

Totaal baten	-34.984
Totaal mutaties van baten en lasten	-1.408

Mutaties reserves 2018
Bedragen x € 1.000
Toevoegingen
- BR Bereikbaarheid: correctie parkeerresultaat	-60
- BR Grondexploitatie: afwikkeling resultaat afgesloten project (Rb 19-12-2005)	1.397
- BR Volkshuisvesting: Rente startersleningen (Rb 26-06-2012)	60
- BR Volkshuisvesting: Correctie adm.verwerking BR Starterslen. ipv BR Volksh. (Rb 19-12-2016)	15
- BR Bereikbaarheid: Kapitaallasten Verkeer (MJPB 2018-2021)	60

Totaal toevoegingen	1.472

Onttrekkingen
- BR Zuidelijke Binnenstad: dekking lasten afwikkeling deel project (Rb 07-11-2016)	1.350
- BR Startersleningen: dekking lasten leningen (Rb 07-11-2016)	426
- BR Volkshuisvesting: Realiseren doelen woonvisie (Rb 25-06-2012)	75
- BR Frictiekosten: Frictiekosten ODRA (Rb 07-11-2016)	34
- BR Stimuleringsmaatregelen: Kosten kavelwinkel (Rb 26-05-2014)	30

Totaal onttrekkingen	1.915
Totaal mutaties reserves	443

Lasten per taakveld

Wonen en Ruimte	Begroting 2017		Begroting	Meerjarenraming
	Geamendeerd	t/m 10 Juli	2018	2019	2020	2021
Bedragen x € 1000
Middelen
Verkeer en vervoer	0	0	0	0	0	0
Parkeren	0	0	0	0	0	0
Economische Havens en waterwegen	0	0	0	0	0	0
Openbaar vervoer	0	700	269	57	50	50
Musea	0	0	0	0	0	0
Openbaar groen en (openlucht) recrea	0	0	0	0	0	0
Afval	0	0	0	0	0	0
Milieubeheer	95	44	0	0	0	0
Ruimtelijke Ordening	1.152	1.140	1.271	1.271	1.271	1.271
Grondexploit (niet-bedrijventerrein)	29.652	41.406	29.749	19.381	22.056	22.552
Wonen en bouwen	14.506	32.573	10.996	7.323	8.881	5.692
Totaal	45.405	75.862	42.286	28.031	32.257	29.565